13 april 2000 -
Steven Le Poole
Dagje niksen
"Veel mensen hebben een romantisch beeld van bergsport, vol actie. Helaas is de realiteit bij een 8000-meter expeditie tegenovergesteld. Het overgrote deel van een expeditie bestaat uit niksen. In tegenstelling tot wat je zou verwachten, vind ik dat niksen veel zwaarder dan klimmen. Als je niets doet, heb je geen afleiding als het koud wordt, je koffie koud is of je een klein beetje hoofdpijn hebt.
6:30 Wakker worden. Er is al wat daglicht. Thermometer geeft min twintig graden Celsius aan. Hopelijk betekent dat dat de lucht onbewolkt is en we wat zon krijgen. Mijn veldfles is gaan lekken over mijn boek, dat onmiddellijk bevroor. Wanneer ik probeer de pagina's los te trekken, 'breek' ik blokken papier af. Mmmmm. Weer een project voor vandaag: Boek ontdooien en drogen. Ik heb wel met Harry Mulisch te doen. Is zijn boek ternauwernood aan Freek's verbranding ontsnapt, wordt het aan de andere kant van de wereld ingevroren.
Moet eigenlijk heel nodig plassen maar de slaapzak is zo lekker warm. Nog even wachten dan. Zo direct komt de zon op het tentje en wordt het warmer. Gisteren werd Paul Walters bijna gelyncht toen we ontdekten dat zes van de zeven andere expedities 's ochtends eerder zon hadden dan wij (vijf á tien minuten verschil). Dit is zijn tweede expeditie op deze route en hij bezwoer ons dat dit een uitstekende plek was. Waar je je niet allemaal druk over kan maken.
In de verte horen we hoe de sherpa's de gasbranders aansteken en vrolijk neuriënd het ontbijt klaarmaken. Ik krijg al honger als ik hun rammelende pannen en borden hoor. Ben benieuwd waar ze nu weer mee komen. Na vijf dagen monotoon eten in Tibet, is het sherpa-eten elke keer weer een feest en een verrassing.
7:36 Ontbijt. Uit alle tenten vandaan kruipen de hoestende, kuchende en rochelende expeditiegenoten naar de eettent. Het is een beetje moeilijk te beschrijven maar als je je de videoclip van Michael Jackson's 'Thriller' herinnert, waar allerlei monsters uit hun graf herrijzen, heb je een aardig idee. Enkele klimmers blijven liggen, ze voelen zich niet zo geweldig. De rest zit aan de lange tafel: opgezwollen gezichten, veel wallen, rooie ogen. Onze lichamen zijn nog een beetje koud en moeten nog vol leven stromen. De gesprekken worden overstemd door een rondzingende canon van gekuch.
Eerste gang: porridge. De Britten (en uiteraard Frits) vinden het prima maar ik kan me niet over mijn bambix-complex heen zetten. Op zeeniveau kan ik die prut al niet aanzien, laat staan hier. Gelukkig komt er snel gebakken ei met licht geroosterd uitgedroogd wit brood. Heerlijk. We experimenteren wat met hele rare hoestdrankjes: water, honing, citroensap.
Met het zonlicht stroomt er wat meer leven in de groep. Paul, Richard en Bill beginnen aan hun dagelijks grappen-spervuur. Frits eet stilletjes en geconcentreerd alles wat voor zijn neus beweegt. Zijn expeditie-bijnaam is 'Benny Hill' geworden omdat hij tijdens het eten geen tijd aan woorden verspilt en alleen gekke bekken trekt. We zouden eens voor de grap een bord modder voor zijn neus moeten houden.
8:30 Wassen. Actiepunt van vandaag. Maar wanneer? Nu schijnt de zon maar om ŽŽn uur 's middags is het het warmst. Alleen kondigen wat schapenwolkjes een front aan. Beslissingen beslissingen. Nu dan maar. Teiltje warm water, toilettas, handdoek: gaan. Alleen is het eigenlijk helemaal niet warm. Base Camp is een koud gebied waar alle warmte van de zon komt. Je voelt je huid tintelen.
Eerst gezicht en handen wassen dan (brrr) borst en oksels. Vervolgens scheren en voetenbad. Ik voel me bijna naakt en kwetsbaar zonder 'veilige' beschermingslaag van vuil en stoppels. De bewolking zette inderdaad door en het werd al wat kouder. Mijn eerste overwinning van de dag.
9:00 Uitrusten van wassen. Even wat lezen. Dan een 't-Ken-vriezen-'t-ken-dooien-discussie over de berg met Paul:
"Ligt er nou meer sneeuw op dan gisteren?"
"Zou kunnen. Het lijkt ook niet zo hard te waaien."
"Misschien dat dat zo verandert als dat front doorzet."
"Koudefronten komen veel sneller opzetten dan warmtefronten."
"Ja, maar in de Himalaya is alles anders."
"Ja, ik weet nog bij een expeditie op de Cho Oyu...."
"Dat kan je wel zeggen maar Matt Dickinson schreef in zijn boek iets heel anders."
Enz..
Volgens mij zouden wij heel goede bejaarden op bankjes in een park kunnen worden. De hele dag een beetje murmelen over weer en vroeger.
10:00 Rommelen. IJsberen ijsberen als ze niks te doen hebben. Klimmers rommelen. Nog een keer de rugzak uitpakken. Nieuwe batterijen in hoofdlamp doen. Waar zaten die ook alweer? Oh ja, onderin de rugzak. Zal ik mijn fototoestel nou boven in mijn rugzak doen of in een jaszak? En de walkie talkie? Frits is gaan buurten bij wat andere expedities: de Panorama-expeditie is vrij zelfverzekerd. Een Spaanse expeditie wil de Everest beklimmen met de uitrusting uit de tijd van Mallory en Irvine. Blijkbaar gaan vandaag al de eersten (Russen natuurlijk) de Noord Col op.
10:45 Skistok regelen. Eentje brak eergisteren. Van al die dingen die ik reserve had, had ik nooit aan stokken gedacht. Gelukkig had Rob er één over. Richard had hem voorgeschoten. Naar Richard om hem terug te betalen. Dit soort dingen moet je vooral niet te snel en te handig doen. Anders heb je later helemaal niks meer te doen.
11:30 Dagboek schrijven. Ik probeer de stroperigheid van de dag op te vangen.
12:00 Lunch: dit is een hoogtepunt van de dag. Lekker eten terwijl het lekker warm is. We krijgen pannenkoeken met tomatenprut. Lekker. Hoogtepunt van de discussie betreft de meer dan toevallige overeenkomst tussen het franse woord voor pannenkoek, crêpe [krep], en het engelse woord voor drol, crap [krep].
13:00 Het is nu helemaal bewolkt en wordt een stuk kouder. Nu al dons aan? Wat moeten we dan wel niet boven doen? Ik ga met Tjitte de hoofdcamera testen. Met dit apparaat hopen we hoog op de berg (wie weet tijdens de toppoging) rechtstreeks beelden door te zenden naar ABC. Ik krijg twee batterijen rond mijn middel. Vanuit die batterij lopen drie snoertjes omhoog: de eerste naar een antenne die op mijn schouder getaped is. De tweede naar een pen-camera op mijn hoofd, getaped aan een hoofdlamp. De derde, een schakelaar, loopt door mijn mouw naar mijn hand. Hiermee zet ik de camera aan en uit. Staand op 5100 meter is het al een klus om aan te doen. Stel je voor dat ik dit liggend in het donker in Top Camp op 8300 meter moet doen. Mmmmmmm. Ik zie er uit als een terrorist die zichzelf wil opblazen in een winkelcentrum.
Het filmen gaat redelijk. Tjitte stuurt me aan via de walkie talkie. "Hoofd omhoog", "iets schuin naar links", "meer stilhouden als je loopt". Het liefst zou hij willen dat ik, à la Amy Groskamp ten Have, met een boek op mijn hoofd leer lopen. Dan heb je pas mooie beelden. Maar hij begrijpt ook wel dat het lastig is om dertig jaar achterstallige etiquette-opvoeding goed te maken in Everest Base Camp. En dat klimmen met een boek op je hoofd wel heel erg lastig is.
14:30 Koffietijd. Maar dan echte gemalen koffie. Joke en ik maken Franse koffie. Bill brouwt espresso op zijn gaspitje. Heerlijk. Als een stel verslaafde kenners vergelijken we elkaars' brouwsels.
15:00 Risk. Roos, Frits' vriendin, heeft een klimmers-risk gemaakt voor ons. Landen heten Everest, Mont Blanc en Kilimanjaro in plaats van China, Zuid-Europa en Kenia. In plaats van kanonnen, cavaleristen en infanteristen kunnen we sherpa's, gasbolletjes en zuurstof winnen. Het is even wennen maar al snel komen de vertrouwde discussies boven. "Wacht eens even! Jij zou me niet aanvallen in Bikini Land (Brazilië) vanuit Toubkal (Noord-Afrika)". "Eh ja, maar dat was in de vorige ronde, gooien" of nog mooier: "Luister eens, Je KAN NIET Everest (China) en K2 (Pakistan) doen in dezelfde beurt."
17:00 We raken zo opgewonden dat we niet eens merken dat het buiten is gaan sneeuwen of dat de yaks zijn aangekomen. Maar over een half uur gaat de zon onder. Dan voel je heel snel dat rotsen slecht warmte vasthouden. Het koelt razendsnel af. Dus: van tevoren jassen en mutsen aan.
18:00 Avondeten: we maken de score op van de dag. Op Frits en mijzelf na blijkt iedereen diarree (gehad) te hebben in de afgelopen dagen. Gek, die Britten moeten toch best wat slecht eten gewend zijn. De sherpa's blijven ons verrassen met afwisselend eten. Op elke andere avond zouden we meteen na het eten gaan slapen. Het is koud en je kan nergens warm worden. Dit is het vermoeiendste van klimmen: je kan nergens anders heen dan naar je warme bed.
Gelukkig is vanavond anders. Zodra het eten klaar is sprinten Joke, Paul, Richard en Dave A naar hun derde potje Risk. Veel gevloek en getier. Prachtig. Geweldig spel. Nu is het half negen en de gemoederen zijn aardig verhit hier in de pleasure dome tent.
Lakhpa, onze sirdar, komt nog even langs om over morgen te spreken. Dan gaan we met de yaks naar Advanced Base Camp. Een yak is een soort kruising tussen een Hollandse melkkoe en een Afghaanse windhond maar dan met horens. Vrij imposante beesten. We hebben vele verhalen gehoord over eindeloze onderhandelingen met de yak-herders, wispelturige yaks en het moeilijke opladen van de beesten. Vergeleken met vandaag moet morgen wel avontuurlijk worden."